Blog: Je naaste als een steen die in het water valt

Henk-Willem Klaassen is naastenadviseur bij HVO-Querido en schrijft voor Valente een aantal blogs over naastenbetrokkenheid bij cliënten.

‘Ken je dat beeld? Dat een steen in het water valt? De impact van die steen op het water laat talloze kringen achter, nog lang na de klap. Hou dat beeld vast en stel je voor dat je naaste, je geliefde, in jouw instelling wordt opgenomen. Hoe zou dat voor je zijn? Krijg je een beeld hoe hij als cliënt wordt begeleid? Word jij als naaste betrokken? Denk je meteen: “Als het maar niet op die afdeling is?”, of “Ik zal dan meteen aangeven dat ik ook binnen de instelling werk” en dat dat zal schelen omdat je misschien een paar collega’s kent? Hoe groot zou die steen zijn? Zouden de kringen in het water tegen je aanslaan, je overspoelen?

Stel jij hebt de afgelopen jaren als naaste ongelofelijk veel mee moeten bewegen met je naaste die in de war was, dan weer ging het best goed. Je dierbare heeft al vele opnames achter de rug. Sommige ervoer je als traumatisch, hetzij door hoe hulpverleners met jou of je dierbare omgaan, hetzij omdat je dierbare heel erg in de war is en je daar heel verdrietig en machteloos bij voelt – jouw dierbare waar je zo trots op was, die een hartstikke leuk en slim persoon was. Zal ‘jouw’ water er dan roerloos bij liggen?

Stel dat jij merkt dat je door die ervaringen best een jasje uit gedaan hebt. Je bent door alle heftige gebeurtenissen uit balans geraakt, je trilt mee met elke beweging van je dierbare. Je bent constant gefocust op of en hoe het weer mis kan gaan. Je bent je vertrouwen kwijt geraakt. Je bent laatst ‘in gesprek’ gegaan met een coach om jouw nieuwe balans te vinden, maar zie maar eens balans te houden op de golven.

Stel dat je merkt dat je merkt dat de liefde die je als naaste geeft niet meer goed aankomt. Je hebt andere manieren nodig, handvatten, maar je weet niet welke. Stel dat de hulpverlener tegen je zegt dat je moet loslaten (huh, je eigen naaste loslaten?), dat je overbetrokken bent (huh, maar ik was wel diegene die de hele crisis heeft zien aankomen, het was verschrikkelijk, en jij maar denken dat ik overbetrokken ben?). Wat als je tijdens een congres een collega hoort praten over zijn ervaringen als naaste? Dat hij verschrikkelijke opmerkingen krijgt van collega’s als “je zoekt het zelf op” of “je moet grenzen stellen”. Herken je dat?   

En dan wordt er door de hulpverlener ook nog gesproken over privacy en regie. Dat terwijl je geliefde toch ook elke week bij jou thuis is en jullie het in je dagelijkse omgang nooit over privacy en regie hebben. Wat gebeurt er dan bij je?

Stel dat je het naastenbeleid van jouw instelling onder ogen krijgt (of eigenlijk wel kent, misschien heb je het zelf geschreven of geaccordeerd) en je voelt dat het ver weg is van wat jij ervaart. Wat zul jij doen?

Stel dat je de Generieke Module Naasten hebt gelezen en jij daarin leest dat samenwerking van belang is, dat hulpverleners zouden moeten doorvragen en uitleggen dat herstel iets is wat je samen doet. Dat je privacy op een andere manier moet inzetten, dat jouw instelling er verantwoordelijk voor is dat naastenbeleid geïmplementeerd wordt.

Stel nu dat het nog te vaak voelt dat we alleen aandacht hebben voor de ’steen in het water’, de cliënt, maar niet voor wat het met naasten doet, hoe groot en heftig die kringen in het water zijn? Wat zou jij kunnen of willen doen?’

Wil je reageren? Neem contact op met Henk-Willem Klaassen via henk.willem.klaassen@hvoquerido.nl en www.naastenbetrokken.nl

Over de auteur: Henk-Willem Klaassen is naastenadviseur bij HVO-Querido en is met een projectteam verantwoordelijk om een actueel naastenbeleid handen en voeten te geven. Daarnaast geeft hij via zijn bedrijf Naast en betrokken ggz-instellingen adviezen en biedt trainingen en workshops aan, om zijn kennis en kunde over te dragen aan hulpverleners en ggz-instellingen. Lees al zijn blogs hier.