Dakloosheid in Nederland: niet schatten, maar tellen
De nieuwste CBS schatting van het aantal dakloze mensen laat zien dat bijna 31.000 mensen in Nederland dakloos waren op 1 januari 2023. Een jaar eerder schatte het CBS dat het om ruim 26.000 mensen ging. De CBS schatting weerspiegelt niet de werkelijkheid omdat mensen onder de 18 en boven de 65 ontbreken, zoals het CBS ook aangeeft. Het werkelijke aantal dakloze mensen is veel groter. Positief is dat meer dakloze mensen in registraties te vinden zijn. Dit duidt mogelijk op een betere gemeentelijke uitvoering van de regeling voor briefadressen sinds 2022.
Valente vindt het aantal dakloze mensen onaanvaardbaar hoog. Het mag niet zo zijn dat het zoveel mensen in Nederland aan de meest elementaire bestaansvoorwaarde ontbreekt: de zekerheid van een dak boven je hoofd.
Tellen in heel Nederland noodzakelijk!
Valente vindt dat het tijd is om het aantal dakloze mensen echt te gaan tellen. Het gebrek aan betrouwbare informatie maakt het voor gemeenten onmogelijk om beleid te voeren met een objectieve onderbouwing. Waar de CBS schatting uitgaat van registraties van Nederlanders tussen de 18 en 65 jaar, blijkt uit de (ETHOS) tellingen die in 2023 in Brabant zijn uitgevoerd[1] dat ook veel jongeren, vrouwen en kinderen dakloos zijn. Gemeenten hebben deze informatie nodig om afspraken met woningcorporaties te maken zodat voldoende passende en betaalbare woningen gebouwd worden en beschikbaar komen voor gezinnen en alleenstaanden. Esmé Wiegman, directeur Valente zegt hierover: “Het is onmogelijk om goede plannen te maken met een blinddoek op, dat laat de CBS schatting zien. We zijn nu weer terug op het niveau van 2021. Betere data zijn hard nodig om te weten hoeveel woningen voor deze mensen erbij moeten komen. Daar werken we nu hard aan, ook met het CBS.”
Valente pleit ervoor dat het Rijk (ministeries van VWS en van Binnenlandse Zaken/Volkshuisvesting) alle gemeenten van middelen voorziet om een ETHOS telling uit te voeren. De huidige tellingen worden in hoofdzaak gefinancierd door giften van het KANS fonds. In 2024 gaat een aantal regio’s aan de slag om te tellen. “Het zou heel goed zijn als het nieuwe kabinet de gemeenten vraagt om voor 2026 de aantallen concreet te hebben. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 kunnen de nieuwe colleges en gemeenteraden meteen onderbouwd beleid in de steigers zetten”, zegt Esmé Wiegman.
Monitor dakloosheid
Op dit moment werken de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG), het ministerie van VWS, het CBS en Valente aan een nieuwe Monitor Dakloosheid. Het doel van de Monitor Dakloosheid is om dakloosheid structureel te kunnen monitoren en om hierover op zowel regionaal niveau als op landelijk niveau inzichten te publiceren. De ETHOS tellingen kunnen, indien die in het hele land worden uitgevoerd, het beeld versterken van de Monitor Dakloosheid.
Noot voor de redactie:
Over Valente: Valente is de branchevereniging voor begeleiding, participatie en veilige opvang. De leden van Valente bieden beschermd en begeleid wonen, maatschappelijke opvang en vrouwenopvang.
Contact: Neem voor meer informatie contact op met Esmé Wiegman, directeur, 06-21703581
[1] https://www.kansfonds.nl/themas/dak-en-thuisloosheid/telling/#:~:text=In%20Nederland%20ontbreekt%20het%20zicht,in%20de%20regio%20Noordoost%2DBrabant.