De impact van het Normenkader op kinderen
De Tussenvoorziening in Utrecht staat voor de uitdaging om het Normenkader kinderen in de maatschappelijke opvang volledig te implementeren. In een vijfdelige artikelserie vertellen zij hoe ze dat doen. Hieronder lees je het vierde artikel uit de reeks.
Bij De Tussenvoorziening ligt de focus dankzij het Normenkader op meer aandacht voor kinderen en hun specifieke behoeften. Dit vertaalt zich in een aanpak die zowel ouders als kinderen ondersteunt en de cirkel van problemen in gezinnen doorbreekt.
Start vanaf 4 jaar
De keuze om te starten met kinderen vanaf 4 jaar is gemaakt omdat er met hen een gesprek kan worden gevoerd en de acties uit Veerkrachttrainingen goed toepasbaar zijn. Tegelijkertijd wordt onderzocht hoe ook kinderen van 0 tot 4 jaar beter ondersteund kunnen worden. In voorzieningen zoals BOKA in IJsselstein zijn er bijvoorbeeld groepsactiviteiten en speelruimtes, zoals een grote afgesloten speeltuin, die mogelijkheden bieden voor jongere kinderen.
Resultaten en knelpunten
Het Normenkader helpt om de aandacht te richten op de situatie van kinderen en betere ondersteuning voor ouders te bieden. Tegelijkertijd minimaliseert het administratieve lasten, een uitdaging die andere opvanginstellingen mogelijk herkennen. Zo voert de gedragswetenschapper Kind screenings uit en stelt actieplannen op, die iedere zes maanden worden geëvalueerd. Dit vermindert de werkdruk voor kindwerkers, terwijl de coördinatie bij één professional blijft.
Actieplannen in de praktijk
Actieplannen variëren van kleine stappen, zoals het inschrijven van een kind bij een sportvereniging, tot grotere acties, zoals doorverwijzing naar specialistische hulp bij trauma. Het plan wordt afgestemd op de specifieke behoeften van het kind en het gezin, waardoor elke situatie op maat wordt benaderd.
De impact op ouders en kinderen
De focus op kinderen heeft ook een positief effect op ouders. Veel ouders ervaren communicatieproblemen met hun kinderen, vooral wanneer zij zelf worstelen met financiële of andere stress. “Het is belangrijk om ouders bewust te maken van de behoeften van hun kinderen,” legt gedragswetenschapper Elske uit. “Als kinderen niet de aandacht krijgen die ze nodig hebben, kunnen ze zich terugtrekken en minder goed presteren op school.”
Intergenerationele overdracht doorbreken
Een indringend voorbeeld toont de noodzaak om patronen te doorbreken: een jongvolwassene keerde terug naar de opvang, waar zij als kind drie keer verbleef. Dit onderstreept hoe belangrijk het is om ouders te helpen bij het verwerken van hun eigen trauma’s, zodat deze niet worden doorgegeven aan de volgende generatie. Ook gezinnen met intensieve begeleiding laten zien hoe noodzakelijk aandacht voor kinderen is. In een geval waar agressie binnen het gezin veel impact had, kwam naar voren dat kinderen vooral liefde en aandacht missen. Het Normenkader biedt hier handvatten om de situatie te verbeteren.
Volgende publicatie in de reeks: Toekomstvisie en duurzaamheid
In de laatste publicatie van deze serie richten we ons op de toekomstvisie en duurzaamheid van het Normenkader kinderen in de maatschappelijke opvang. We bespreken hoe De Tussenvoorziening de implementatie van het Normenkader aanpakt en welke lessen al geleerd zijn tijdens de pilot met de gedragswetenschapper Kind. Ook kijken we naar de lange termijn: hoe kunnen gemeenten en opvangorganisaties blijvend investeren in kinderen om toekomstige problemen en kosten te voorkomen? Lees meer in het afsluitende artikel van deze serie!
Lees ook:
- Het eerste artikel uit deze serie: De Tussenvoorziening Utrecht: pilot voor kinderen in de maatschappelijke opvang
- Het tweede artikel: Uitdagingen en oplossingen in de ondersteuning
- En het derde artikel: Samenwerking en toegankelijkheid van hulp: de kracht van een ketenaanpak
Normenkader kinderen in de maatschappelijke opvang
Kinderen in de maatschappelijke opvang hebben individuele en bijzondere ondersteuning nodig om te herstellen van de stressvolle ervaringen die zij meemaken. Daarom hebben het ministerie van VWS, de VNG en brancheorganisatie Valente in 2023 een eenvoudig en praktisch hanteerbaar normenkader laten ontwikkelen. Het normenkader biedt een goed uitgangspunt voor overleg en afstemming tussen zorgaanbieders en gemeenten en helpt opvangorganisaties om snel stappen te zetten in de zorg voor deze kinderen. Het kader is opgebouwd uit 11 praktische richtlijnen met aandacht voor het kind bij de start van de opvang, kwaliteit, veiligheid, deskundigheid, een integrale aanpak en goede samenwerking in de keten.
Bij De Tussenvoorziening in Utrecht wordt het normenkader inmiddels actief toegepast. Nathalia Vaivodina (manager), Lies Schenk (beleidsadviseur) en Elske te Raa (gedragswetenschapper Kind) vertellen tijdens een interview met Malou Deenen, besturingsadviseur van Traverse en Liselore Zandvliet, communicatieadviseur van de VNG over hun ervaringen. Nathalia en Lies waren in 2021 al betrokken bij de ontwikkeling van het normenkader en werken nu aan de implementatie binnen De Tussenvoorziening. Elske is sinds februari 2023 in haar nieuwe rol actief, een functie die specifiek is ontstaan om aan het normenkader te voldoen. Daarvoor was zij 8 jaar gezinsbegeleider en geeft zij Veerkrachttrainingen.
Dankzij het normenkader krijgt de zorg voor kinderen een duidelijke richting en wordt gezorgd voor betere ondersteuning van deze kwetsbare doelgroep.