Fotoproject Waar ben ik THUIS? | Markus

Wat betekent thuis als je dakloos bent? Wat als je (nog) geen passende plek hebt? Wat blijft er over als je thuis niet veilig bent, of als je je bij jezelf niet thuis voelt? Wat maakt een thuis? In een fotoproject reflecteren deelnemers door gesprek en (zelf) te fotograferen op deze vragen.

Markus

Als jongetje heeft Markus van alles meegemaakt, van verwaarlozing tot misbruik, waar hij trauma’s aan overhield. Zijn moeder heeft hij nooit gekend en op zijn zevende werd hij bij zijn vader weggehaald en geadopteerd. In een poging ermee om te gaan, raakte hij als jongvolwassene aan de drugs. Dat leidde uiteindelijk via een scheiding tot schulden en dakloosheid. Na zes jaar zwerven kwam hij bij woonwerkgemeenschap Emmaüs in beeld. Daar woonde hij toen we hem begin 2024 spraken – maar dat was geen eindpunt. Hoe gaat het nu met hem? Wat is zijn thuis?

Op 1 mei kreeg Markus de sleutel van zijn eigen appartement in een gemengdwonencomplex in Utrecht. Hij heeft zijn eigen huurcontract en krijgt wat begeleiding vanuit de Tussenvoorziening. ‘Fijn om zelf te huren maar toch “bondgenoten” te hebben. Het is even wennen namelijk om ineens helemaal alleen te wonen. Je moet niet alleen je hoofd op orde hebben, maar ook je huishouden.’

Markus vertelt zijn verhaal verder bij de foto’s die hij heeft gemaakt. Enkele daarvan zie je hieronder (in kleur) en een portret door de fotograaf van het project (zwart-wit).

1- Dit is een portret van mij: ‘Een hart dat wat heeft meegemaakt. Er zitten barsten en scheurtjes in maar het is niet stuk, en het ligt op een open blad. Ik ben er.’

2-Dit is waar ik aan denk bij ‘thuis’: ‘Het geluid van de borden die op tafel werden gezet in het internaat vroeger; de geur van lavendel bij m’n vakantiebaan in Zuid-Frankrijk; bij Emmaüs waar de mensen familie zijn – maar ook hier intussen in mijn nieuwe huis. Thuis zijn is je op je plek voelen, je veilig voelen en je weg weten. Hier in de keuken weet ik: dit schaaltje staat hier, daar ligt de blikopener, dit handige haakje heb ik zelf opgehangen.’

3-Dit is mijn buurt: ‘Zou je toch niet denken, dat deze foto vanaf mijn balkon is gemaakt? Prachtig gewoon. Als ik mijn dag niet heb ga ik naar buiten, mensen zien en begroeten.’

4-Dit is iets wat ik mooi vind: ‘Deze heb ik zelf net opgehangen. Het drietal, die twee afbeeldingen en de impala, heeft een persoonlijke symboliek met dingen uit mijn jeugd.’

5-Dit is mijn ochtendritueel: ‘Ik heb geen koffiezetapparaat. ’s Ochtends ga ik koffie doen en soms wat ontbijten bij de Jumbo, ik heb een spaarkaart. Lekker meteen naar buiten, goed voor routine ook en je ziet mensen.’

6-Dit is iets waar ik trots op ben: ‘Een skateboard dat ik heb opgeknapt. De tekening op de onderkant vind ik zo gaaf dat ik hem aan de muur heb gehangen. Bijna alles in mijn huis is tweedehands, omdat ik dat mooi vind – voor het milieu en om de eigenheid. Ik keek bij Emmaüs ook altijd rond wat er was om inspiratie op te doen, dingen te maken. In een ander leven was ik misschien interieurontwerper geweest. Als je je thuis wilt voelen moet je je ook thuis máken: je bed opmaken, je huis inrichten, je stempel drukken.’

7-Dit is iets waar ik me zorgen over maak: ‘Dat aapje ben ik: ik blijf hangen, ook al ben ik er nog niet helemaal. Ik heb die tekst erin gezet als bemoediging. De maatschappij is hard. Ik maak me zorgen over iedereen die zijn plek probeert te vinden.’

8-Dit is iets waarvan ik droom: ‘Dit is de helm van Jeroen, mijn overleden coördinator bij Emmaüs. Ik droom ervan om mijn motorrijbewijs te halen, een motor te kopen en met de helm van Jeroen op door Europa te reizen. Achter die droom zit meer; het betekent ook dat ik een baan krijg, spaargeld heb, naar te toekomst kan kijken. En weer thuis kan terugkeren.’