Hel, herstel, held: Jay
Cliënten in de forensische zorg hebben niet zelden een verhaal waarin opgroeien met huiselijk geweld, trauma en andere psychische pijn de rode draad vormen. Ergens in detentie en zorg komt vaak een keerpunt – sommigen worden zelfs hulpverlener en zetten hun ervaring in als iets positiefs. In deze portretserie komen ex-gedetineerden in beeld: wat is het verhaal achter het strafblad? Wat hielp hen door hun slechtste momenten, en waar staan ze nu? ‘Hersteld’ is een lopend project.
Het verhaal van Jay
Die foute vriend waar mensen hun kinderen voor waarschuwen? Dat was Jay.
Hel
Als klein jongetje werd Jay misbruikt door iemand uit zijn familie. Het leidde er uiteindelijk toe dat hij op zijn twaalfde uit huis werd gezet. Hij kwam niet in de jeugdzorg, maar kon in een schuurtje wonen. Daarvoor moest hij echter wel huur en boodschappengeld betalen. Zijn krantenwijk was daar natuurlijk niet op bedacht, dus zocht Jay andere inkomstenbronnen. Hij benaderde een familielid dat drugs verkocht en mocht ‘toppen komen knippen’ voor honderd gulden in de week. Al snel mocht hij ook dealen en verdiende hij meer dan genoeg om de huur te kunnen betalen. Waalwijk werd het podium voor vele niet kinderachtige herinneringen: de eerste schietpartij, de keer dat hij soort van per ongeluk werd gestoken met een mes, dealen tussen het spelen met zijn vriendjes door; op elk plein en straathoek gebeurde wel ellende.
Op de foto staat Jay voor zijn ouderlijk huis, waar hij door een familielid jarenlang werd misbruikt. In de omliggende straten vonden de schiet- en steekpartij en het dealen plaats.
Herstel
Een van de plekken waar Jay heel veel kwam om te dealen, was bij de nachtclub. Die lag in een steegje (of dammetje, zoals ze in Waalwijk zeggen), wat ideaal was voor klanten om ongezien te komen kopen, en om te vluchten voor de politie. Als een knipoog van het lot kwam in die nachtclub later de kerk die cruciaal was in zijn herstel. Al tijdens een van zijn periodes in de gevangenis kwam Jay in aanraking met het geloof, maar de ommekeer kwam pas toen hij een ouder echtpaar ontmoette in de christengemeente in Waalwijk, in die voormalige nachtclub dus. Zij sloten Jay en zijn vrouw in hun armen, en brachten hen dichterbij elkaar. Langzaamaan begon hij voor het eerst te geloven in zichzelf, te zien dat hij een plek had in de wereld, en erop te vertrouwen dat er iets goeds kon komen uit alles wat er gebeurd was. Het kon beter. Híj kon beter.
Held
Voor je staat een beer van een vent met een kaal hoofd en een ruige baard. Zijn ogen sprankelen en hij lacht graag. Hij straalt kracht uit, maar ook vrede. In de wijken waar hij vroeger berucht was, zien ze Jay nu graag. Ouders zijn blij als Jay met hun kinderen praat. Op de plekken van al die donkere herinneringen ontstaan mooie nieuwe verbindingen.
Jay heeft de opleiding tot ervaringsdeskundige Howie the Harp net afgerond. Hij wil zijn ervaringen inzetten om anderen te behoeden voor de dingen die hij heeft gedaan en meegemaakt, vooral jongeren, en staat zeer open voor contact en voor organisaties die met hem willen werken. Hij weet dat hij iets positiefs kan betekenen. Dat doet hij nu bij Wijkwinkel Vlijmen/Contourde Twern.
In het voorjaar van 2023 werd er over Hersteld gepubliceerd in de Bonjo krant en Comeback Magazine. Ook was de serie te zien op het Valente Festival 2022, de Dag van de Forensische Zorg 2023, en hingen twee van de portretten bij een expositie bij VWS. In het najaar van 2023 wordt de serie geëxposeerd op het Nazomerfestival van de VNG.