Ineke vangt huisdieren op van baasjes die hun huis uit moeten, door huiselijk geweld of dakloosheid

Aan de muur achter Ineke hangt een interessant speel- en klimtoestel, met loopplankjes en pluche plateaus. Samen met haar vriend vangt ze sinds begin vorig jaar katten op. Dieren van wie de baasjes hun huis uit moeten, meestal vanwege huiselijk geweld, soms vanwege dakloosheid of dergelijke situaties. ‘In februari 2020 kregen we voor het eerst ‘pleegkatten’. De twee die nu bij ons wonen zijn nummer zes en zeven’, vertelt Ineke. ‘We vinden het heel bijzonder om te doen, steeds verschillende dieren verwelkomen.’

Blijf van mijn dier

Ze kende Mendoo al langer, toen heette het nog stichting Blijf van mijn Dier. Huisdieren vormen niet zelden een reden om het zoeken van hulp uit te stellen. Hun eigenaren – meestal vrouwen in een situatie van huiselijk geweld – zijn bang dat de dieren niet goed terecht komen of ze worden onder druk gezet door bijvoorbeeld een partner die dreigt het huisdier iets aan te doen. Mendoo werkt samen met vrouwenopvangorganisaties zodat de dieren net als hun baasjes een veilige en goede plek krijgen om tijdelijk te verblijven. Op sommige plekken is het mogelijk voor cliënten om hun huisdier mee te nemen. Momenteel kan dat bij de vrouwenopvanglocaties van Blijf Groep, Kadera Enschede en Moviera Apeldoorn.

Wie zich aanmeldt als gastouder, krijgt een intakegesprek en er vindt ook huisbezoek plaats. Waar nodig geeft Mendoo het gastgezin ook begeleiding (wat heeft het dier nodig, wat moet je kopen). ‘We zijn er wel van doordrongen dat het dieren zijn van iemand anders. Dat geeft een bepaalde verantwoordelijkheid; je bent extra voorzichtig en oplettend.’

Merkt ze iets aan de dieren van de situatie waar ze uit komen? ‘Je vermoedt vaak wel een bepaalde levenshistorie. We hadden eerder een poes die heel bang keek steeds als je je schoenen aantrok. Of eentje die hard wegrende elke keer als je een boek oppakte. Het lijkt er wel op dat daarmee vroeger iets gebeurd is. De meeste van de dieren moeten ook wat langer wennen aan mijn vriend dan aan mij, dat zal ook een voor de hand liggende reden hebben. Soms vraag ik het wel na, als ik denk dat het helpt om beter voor de dieren te zorgen.’ Verder hebben ze als alle dieren hun eigen karakter. ‘We hebben knuffelaars gehad, avonturiers, erg schuwe; het is heel menselijk. Wij zien onszelf een beetje als hun suikeroom en -tante. Dat speelding achter me? Die hangen door het hele huis; ze worden hier lekker verwend.’

Veiligheid

Ineke en haar vriend hadden jarenlang een hond maar toen die overleed, dachten ze aan Mendoo. ‘We wonen op een flat en zijn allebei druk met werk. Een nieuwe hond vonden we geen goed idee, maar een kat zou goed passen.’ Een kat hoeft niet dagelijks meermaals te worden uitgelaten, maar Ineke en haar vriend proberen toch veel thuis te zijn. ‘Mensen denken wel dat katten prima lang alleen kunnen zijn, maar dat valt toch tegen. Ze voelen zich een stuk sneller op hun gemak als je veel tijd bij ze doorbrengt.’

Dieren die via Mendoo worden geplaatst, blijven drie maanden tot maximaal een jaar bij een gezin. Voor Ineke en haar vriend was dat steeds drie tot vijf maanden. Het gastouderschap wordt netjes geregeld; Mendoo wordt officieel de nieuwe eigenaar van het dier, de gastouder tekent een contract. Daarin staat vooral dat je zo goed mogelijk voor de dieren zult zorgen, en dat je ze wanneer het moment komt weer afstaat. De kosten die je als gastouder maakt zijn declareerbaar.

Als er problemen of vragen zijn, kun je altijd bij Mendoo terecht. Maar het belangrijkste is de veiligheid. Geen foto’s van het dier op social media, de tijdelijke verblijflocatie van het dier wordt niet gedeeld met het baasje, en er is geen contact tussen gastouder en oorspronkelijke eigenaar. ‘Dat is om te voorkomen dat de pleger van huiselijk geweld hier aan de deur kan komen, en zodat die geen druk op de vrouw kan zetten, van “ik weet waar je kat is, kom terug, want anders”.’

Thuisbasis

Via Mendoo blijft de hulpvrager, die zelf ook op een veilige plek zit, op de hoogte. ‘We maken elke twee weken een update, vaak met een foto of video erbij. Er is altijd wel wat te vertellen’, zegt ze met een lach. Afhankelijk van de persoon krijg je soms via Mendoo een berichtje terug. Als de huisdieren weer veilig naar hun oude huis kunnen, krijgt de gastouder minimaal zeven dagen om afscheid te nemen en gaat het dier weer terug naar de oorspronkelijke eigenaar.

Er klinkt gestommel en gemauw, Ineke is even afgeleid en roept naar verderop in het huis: ‘Schat, kun jij ingrijpen?’ Een paar tellen later is het weer rustig. ‘Sorry,’ zegt ze lachend, ‘dat hoort er dan bij. We hebben nu een mannetje en vrouwtje. Het mannetje is ’s ochtends nogal actief en na het eten, spelen en buiten zijn denkt ‘ie vaak: ik ga dat vrouwtje jennen.’

Er is heus wel eens gedoe, maar Ineke heeft duidelijk veel plezier aan de ‘pleegdieren’. Als er voor haar één reden zou zijn om het niet meer te doen, dan is het steeds afscheid moeten nemen. ‘Ik hecht me toch aan ze. Dat is natuurlijk ook goed, het dier moet zich thuis voelen. Maar,’ zegt ze, ‘dat ze weer weggaan is natuurlijk goed nieuws: het betekent dat de thuisbasis weer op orde is, en dat de dieren terug kunnen naar het gezin waar ze horen.’

Slachtoffers van huiselijk geweld met een huisdier blijven vaak langer in de thuissituatie dan wenselijk. Huisdieren worden vaak ingezet als chantage- of dreigmiddel, of als verzoeningsgebaar na een geweldsuitbarsting. Uit een onderzoek blijkt dat 42 procent van de vrouwelijke slachtoffers met een huisdier hun vertrekt met gemiddeld een jaar uitstelt. Het gaat om honderden gevallen per jaar. In 2020 werd Mendoo 352 keer benaderd door mensen met een hulpvraag.
Wil je meer weten over gastouder worden, heb je zelf een hulpvraag of ben je professional in de (vrouwen)opvang? Kijk voor meer informatie op mendoo.nl.