Kamervragen n.a.v. uitzending Zembla ‘De onverzekerden’
Het kabinet heeft aangekondigd dat het vanaf 2027 fors wil bezuinigen op de regeling medische noodzakelijke zorg voor onverzekerden. Door de Tweede Kamer is een motie aangenomen waarbij het kabinet wordt opgeroepen de precieze praktische gevolgen hiervan in kaart te brengen.
In de uitzending De onverzekerden van Zembla (BNNVARA, 24 november) werden straatartsen gevolgd die zich inzetten om medisch noodzakelijke zorg te verlenen aan deze kwetsbare groep. De reportage schetst een duidelijk beeld van de oorsprong van de regeling, de problemen in de huidige (vaak falende) praktijk, de plannen van de minister van VWS en de mogelijke nadelige, soms zelfs fatale, gevolgen voor met name arbeidsmigranten. Ook kwam de onuitvoerbaarheid van de plannen voor medische beroepsgroepen aan bod.
Kritische vragen
Naar aanleiding van de Zembla-uitzending hebben verschillende politieke partijen tijdens het Vragenuur op 26 november kritische vragen gesteld aan minister Agema en hun ernstige zorgen geuit. De minister gaf aan dat zij genoodzaakt is met een voorstel te komen, omdat de huidige regeling afloopt in maart 2027. Ze benadrukte bovendien dat ze de huidige praktijk om meerdere redenen ongewenst vindt.
De minister kondigde aan begin 2025 met de ‘contouren’ van een vernieuwde werkwijze of regeling te komen, waarbij zij zoveel mogelijk naar een situatie wil komen dat mensen een reguliere zorgverzekering krijgen, in plaats van gebruik te hoeven maken van de regeling ‘onverzekerden’. Dit geldt ook voor dakloze mensen en arbeidsmigranten met een baan in Nederland.
Daarnaast gaf ze aan dat veelal onbekend is dat iedereen met een adres (ook briefadres) of een loonstrook een zorgverzekering kan ontvangen. Zij zei toe te onderzoeken hoe zij daar meer bekendheid aan kan geven.
Enkel spoedzorg
De minister gaf aan dat zij niet-ingezetenen van Nederland, waaronder arbeidsmigranten zonder baan, alleen toegang wil geven tot spoedzorg. Daarbij benadrukte ze dat de medische beroepsgroep zelf het beste kan beoordelen of het om spoedzorg of vervolgzorg gaat. Volgens de minister zou vervolgzorg in het land van herkomst moeten worden ontvangen.
Onze zorgen zijn niet weggenomen
De toelichting van de minister heeft onze zorgen niet weggenomen. De medische beroepsgroep geeft namelijk aan dat het onderscheid tussen spoedzorg en vervolgzorg voor hen onuitvoerbaar is. Daarnaast stellen zij dat het niet alleen onmogelijk, maar ook onwenselijk is om onderscheid te maken tussen ingezetenen en niet-ingezetenen van Nederland.
Opvanginstellingen zien ook dat in de praktijk veel arbeidsmigranten niet teruggaan naar het land van herkomst, waardoor het onthouden van noodzakelijke vervolgzorg snel kan leiden tot spoedzorg met alle (soms zelfs fatale) gevolgen van dien. Valente pleitte er al eerder voor dat de huidige praktijk ongewenste effecten kent en er structurele hulp en opvang nodig is voor dakloze arbeidsmigranten en pleit voor regulering van werkgevers.
Valente volgt het proces nauwlettend en zal waar nodig haar inbreng leveren waarbij wij streven naar een reguliere zorgverzekering voor alle mensen in Nederland. Dit geldt ook voor de voortzetting van alle medisch noodzakelijke zorg voor niet-ingezetenen van Nederland (vaak arbeidsmigranten) in welke vorm dan ook.
Ook interessant:
Medisch noodzakelijke zorg aan dakloze en onverzekerde burgers
Een goed overzicht van arts Anton Maes over medisch noodzakelijke zorg aan dakloze onverzekerden vind je op de website Zorgenstelsel.nl