Kansenongelijkheid: ‘Je draagt je rugzak met trots’

De eerste duizend dagen van een kind worden beschouwd als een cruciale fase voor hun latere ontwikkeling. Het uitgangspunt is dat je afkomst, gezinssituatie of ouderlijke achtergrond geen invloed mag hebben op de kansen die je krijgt. Cliënten van onze leden krijgen vaak in die eerste duizend dagen al een hoop klappen te verduren, en daarna. Lisa Nabuurs is begeleider in de crisisopvang regio Brabant en schrijft. Haar collega is Krachtwerk-coach en vroeg haar iets te schrijven voor de mensen die zij begeleidt.

‘Lieve jij,

Bij je geboorte kreeg je een rugzak. Eigenlijk zou het het eerlijkst zijn als die leeg was, en het liefst niet al te groot. De jouwe is bij je geboorte al gevuld met allerhande kleinigheden die jouw ouders er onbewust al ingestopt hebben voordat je er was.

In de jaren die volgen vul je je rugzak met fijne dingen zoals het vieren van je verjaardagen en het dag in dag uit buiten spelen met je beste vriend. Toch wordt je rugzak ook vóór jou gevuld door je omgeving en zo belandt er steeds vaker een gestolen portemonnee of een rotje in je rugzak.

Je draagt je rugzak nog steeds met trots, want hij is van jou en jij vindt hem mooi. Hij wordt wel steeds zwaarder naarmate je ouder wordt, en je laat hem soms op de grond vallen.

Onderweg verlies je daardoor wel eens wat uit je rugzak, zoals respect of geweten. Je rugzak gaat met jou mee naar de meest sombere plekjes en die ene keer dat je buiten moest slapen diende je rugzak als hoofdkussen.

Je bent je rugzak blijven vullen terwijl je ouder werd, zelfs als er eigenlijk niks meer bij paste. De liefde en warmte die je bij je droeg moesten dan maar plaats maken voor boosheid en onmacht.

Soms heb je hem vervloekt, want wat zat er eigenlijk nu nog in?

Keer op keer kwamen jij en je rugzak op plekken waar jullie helemaal niet wilde zijn. Maar als je de rits opende en keek wat je bij je droeg, kwam je niet verder dan haat, eenzaamheid, hulpeloosheid, je niet ingenomen medicatie, het telefoonnummer van je dealer en een foto van jou als baby.

Die foto ben je nooit verloren gelukkig.

Als je naar die foto kijkt zie je jezelf in de meest pure vorm. Een nieuw leven dat lacht en klaar is om de wereld te ontdekken. Een nieuw leven met een rugzak. Een rugzak die al half gevuld is. Een rugzak die leeg had moeten zijn op het moment dat de foto genomen werd.

Maar het is jouw rugzak. En je draagt hem nog steeds met trots. Want hij is van jou.’

Het streven naar kansengelijkheid staat al geruime tijd hoog op de agenda van beleidsmakers, politici en onderzoekers. In 2018 heeft de Rijksoverheid het actieprogramma Kansrijke Start gelanceerd, met als doel meer kinderen een gunstige start in het leven te bieden. De eerste duizend dagen van een kind worden beschouwd als een cruciale fase voor hun latere ontwikkeling (Roseboom, 2020). Om kansenongelijkheid te monitoren beheert het CBS o.a. de Landelijke Jeugdmonitor. Vandaag verschenen er nieuwe data.

Eind vorig jaar startte Valente met de werkgroep bestaanszekerheid en preventie.

Ook deden we een oproep aan het nieuwe kabinet.