Maarten Hijink over Skaeve Huse: ‘onorthodox en effectief’
Maarten Hijink is sinds begin deze maand directeur van Valente. Hij is vanuit zijn eerder rol als Kamerlid goed bekend met de maatschappelijke opvang, GGZ en jeugdzorg en gaat in zijn eerste blog voor Valente meteen op de inhoud in. Hij reageert op de tv-uitzending over Skaeve Huse: ‘Het loslaten van een strikt beleid leidt paradoxaal genoeg tot minder problemen.’
‘Tv-presentator Eddy Zoëy verbleef vijf dagen bij de bewoners en begeleiders van Keerpunt-Zuid, een Skaeve Huse-project van Kwintes in Hilversum. In zijn programma Five Days Inside kregen kijkers een uniek inkijkje in het leven binnen deze gemeenschap. We zagen hoe op een klein oppervlak trauma’s, overlast en verslaving samenkomen, maar ook hoe basale woonruimte rust en saamhorigheid kan brengen. Een onorthodox idee blijkt een oplossing te zijn voor een kwetsbare groep die vaak tussen wal en schip valt.
Skaeve Huse bestaat uit kleine woongemeenschappen, meestal geplaatst buiten de reguliere woonwijken. Het project roept gemengde reacties op. Sommige mensen vragen zich af waarom zorg en wonen juist niet naar de buurt worden gebracht, zoals vaak wordt beoogd. Harro Koeleman, al jaren betrokken bij Skaeve Huse in Nederland, legt in de aflevering echter helder uit: voor sommige mensen is wonen in een normale woonwijk simpelweg geen optie. De stapeling van psychische problemen en/of verslaving zorgt ervoor dat deze groep keer op keer uit huis wordt gezet. Voor hen is de keuze niet tussen Skaeve Huse of een woonwijk, maar tussen Skaeve Huse of de straat.
Niet zonder consequenties
Het is goed dat Eddy Zoëy niet wegliep voor de kritiek die mogelijk is op Skaeve Huse. De gedachte dat je mensen wegzet achter een hek op een industrieterrein stuit mensen tegen de borst. Ook rijst de vraag op of we moeten accepteren dat er enclaves ontstaan waar we drugsgebruik gedogen en mensen wonen in omstandigheden die voor velen onacceptabel zijn. Dit zijn begrijpelijke vragen, want het roept zorgen op over het creëren van een samenleving met verschillende normen.
Gelukkig geven mensen zoals Harro, en ook de handhavers zoals de boa’s en politieagenten die regelmatig langsgaan, open en eerlijke antwoorden. Zij benadrukken dat het succes van Skaeve Huse afhangt van het geven van rust aan de bewoners. Hoe minder regels, hoe minder weerstand en overlast. Het loslaten van een strikt beleid leidt paradoxaal genoeg tot minder problemen. En het zijn de bewoners zelf die dit juist beamen.
Moet alles dan maar kunnen? Natuurlijk niet. Bij ernstige overtredingen zoals geweldpleging kunnen bewoners hun woning verliezen, wat een duidelijke grens stelt en excessen voorkomt. Het is zoeken naar de juiste balans: de bewoners krijgen ruimte, maar niet zonder consequenties.
Draagvlak en praktijk
Het concept van Skaeve Huse bestaat al zo’n twintig jaar, maar het blijft lastig om genoeg draagvlak te creëren. Hopelijk draagt de aandacht die Five Days Inside genereert bij aan meer begrip. Begrip dat hard nodig is, want veel initiatieven stranden door zorgen over veronderstelde overlast, terwijl die in de praktijk vaak meevalt. Dit is zonde, want honderden mensen die nu dakloos zijn of niet kunnen integreren in de reguliere samenleving, zouden geholpen kunnen zijn met een woonvorm zoals Skaeve Huse.
Iedereen in ons land verdient een dak boven het hoofd. Voor velen is het hebben van een eigen plek de eerste stap naar herstel. Voor sommigen is volledig herstel misschien niet meer mogelijk, maar zelfs dan kan Skaeve Huse een veilige haven bieden. Een plek waar je een dak boven je hoofd hebt, waar anderen zijn, en waar je, ondanks alles, thuis kunt zijn.’
Meer over de uitzending lees je in dit nieuwsbericht van Kwintes.
De aflevering van Five Days Inside van 16 oktober is terug te kijken via NLZIET.