Meer aandacht voor traditionele schadelijke praktijken ten koste van hulpaanbod plegers?
Met anderen zet Valente zich sinds 2023 in voor het versterken van de aanpak van gendergerelateerd geweld en de totstandkoming van het Plan Stop femicide!.
Het is hoog tijd om door te pakken en de prioriteiten uit deze plannen vorm te geven. In onze contacten met de Ministeries van VWS en J&V en de VNG en met Kamerleden pleiten Valente en het landelijk netwerk vrouwen- en mannenopvang voor versterking van de integrale en systeemgerichte aanpak. In lijn met de in het Plan Stop femicide! geformuleerde prioriteiten werken we actief mee aan het versterken van hulp gericht op volwassen en minderjarige slachtoffers én op plegers.
Naast onze roep om uitbreiding van de capaciteit in de vrouwenopvang, hoort daar versterking van het hulpaanbod aan plegers nadrukkelijk bij. Een integrale systeemgerichte aanpak kan immers niet zonder beschikbaar en toegankelijk hulpaanbod gericht op plegers. De landelijke ontwikkeling hiervan, die nog in de kinderschoenen staat, dreigt nu echter alweer stop gezet te worden.
‘Onderzoek naar beter hulpaanbod voor plegers’ geen prioriteit bij staatssecretaris
Met zorg hebben wij er kennis van genomen dat het medio 2024 net gestarte ‘Onderzoek naar beter hulpaanbod voor plegers’ (prioriteit 7, Plan Stop femicide!, p. 16) door het Ministerie van VWS ambtelijk alweer prioriteit af is. Staatssecretaris Maeijer is voornemens aanvullende maatregelen te nemen om ‘traditionele schadelijke praktijken’ aan te pakken: daardoor zou er ambtelijk onvoldoende ruimte overblijven om de vorig jaar zomer gestarte bijeenkomsten over versterking hulpaanbod plegers voort te zetten. In plaats daarvan organiseert VWS eind maart een expertsessie eergerelateerd geweld om met een grote verscheidenheid aan stakeholders te praten over extra maatregelen op dit vlak.
Genodigden, waaronder Valente en Sterk Huis en Fier, die de landelijk specialistische functies eergerelateerd geweld en seksuele uitbuiting bieden, zijn uitgenodigd om met de staatssecretaris van VWS van gedachten te wisselen over wat zij extra kunnen of willen doen op het terrein van ‘schadelijke praktijken’. Vooralsnog worden aanvullende maatregelen om ‘schadelijke praktijken’ aan te pakken gefinancierd uit incidentele middelen voor 2025 of wordt organisaties gevraagd ruimte binnen hun eigen mogelijkheden te zoeken. Het is niet duidelijk of de staatssecretaris van VWS voornemens is vanaf 2026 hier structureel extra middelen voor vrij te maken en ten koste waarvan dit dan gaat.
Uiteraard hebben hulp aan slachtoffers van eergerelateerd geweld en ‘schadelijke praktijken’ als huwelijksdwang en achterlating de volle aandacht van de leden van het landelijk netwerk vrouwenopvang en de landelijk specialisten Fier en Sterk Huis. Vanwege onzekerheid over de SPUK-regelingen is het echter nog maar de vraag in hoeverre de specialistische functies in de lucht gehouden kunnen worden.
Valente maakt zich zorgen
Valente maakt zich zorgen dat deze verschuiving in aandacht, middelen en menskracht, ten koste gaat van de landelijk nog maar net ingezette lijn van uitvoering van het Plan van aanpak Stop femicide en de daarin gestelde prioriteiten (zoals versterking hulpaanbod aan plegers), terwijl die getalsmatig een veel grotere doelgroep en problematiek in Nederland betreffen.
Daarom laten wij een kritisch tegengeluid horen: tégen culturalisering van de aanpak van huiselijk geweld, vóór uitvoering van het plan gericht op alle burgers die te maken hebben met geweld in afhankelijkheid.