Mijlpaal: plan van aanpak voorkomen femicide gelanceerd
‘Een mijlpaal in de aanpak van huiselijk geweld in Nederland’, reageert Hanneke Bakker, woordvoerder femicide van het landelijk netwerk vrouwenopvang en bestuurder Blijf Groep. ‘Dit is echt erkenning dat intieme terreur als gendergerelateerde vorm van partnergeweld effectiever aangepakt kan én moet worden’, vult Esmé Wiegman, directeur Valente, in eerste reactie op het vandaag gepresenteerde plan van aanpak om femicide te voorkomen.
Valente is positief over het feit dat de Ministers van Rechtsbescherming Franc Weerwind, Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen Robert Dijkgraaf en staatssecretaris Maarten van Ooijen eensgezind het plan van aanpak ‘Stop femicide!’ op 7 juni hebben gepresenteerd in Nieuwspoort. Het plan bouwt voort op inzichten en opbrengsten van de aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling tot nu toe, aangevuld met inzet vanuit emancipatie- en discriminatiebeleid. Daaraan zijn specifieke acties toegevoegd gericht op het voorkomen van femicide, gedefinieerd als: dodelijk geweld dat een vrouw wordt aangedaan vanwege gender, biologisch geslacht, genderidentiteit of genderexpressie en dodelijk geweld dat mensen van het vrouwelijk geslacht of mensen die zich vrouw voelen en/of zich als zodanig uiten onevenredig raakt.
Het plan stoelt op vier pijlers:
- primaire preventie (geweld voorkomen door oorzaken ervan weg te nemen),
- zicht op (dreigend) geweld (risicosituaties snel in beeld, snel goede inschatting maken wat er nodig is),
- interventies en hulpverlening (maatregelen zowel gericht op bescherming van slachtoffers als op aanpak van plegers) en
- inzicht in probleem en aanpak (onderzoek en monitoring).
Voor 2024-2025 is gekozen voor tien prioriteiten.
Er wordt dit jaar een start gemaakt vanuit bestaande middelen, zonder extra budget. Om de ambities waar te maken is meer nodig én lange adem vereist, maar dit plan straalt de urgentie uit waarom we gevraagd hebben.
In de aanloop naar dit plan hebben betrokken partijen zoals Valente, het Landelijk Netwerk Veilig Thuis en het College voor de Rechten van de Mens herhaaldelijk de noodzaak benoemd om landelijke coördinatie en regie te versterken, als randvoorwaarde voor een effectiever en minder versnipperde aanpak, in beleid en praktijk. Voor het eerst hebben de bewindslieden nu de bereidheid uitgesproken om te kijken naar ervaringen in andere landen met een coördinerend orgaan, zoals in het Verdrag van Istanbul bedoeld. Verkend wordt hoe zo’n orgaan in Nederland eruit zou kunnen zien. Ook dat is een mijlpaal te noemen.
Geen aparte strafbaarstelling van psychisch geweld
Hoewel het kabinet in dit plan niet overgaat tot aparte strafbaarstelling van psychisch geweld, bevat het plan wel de nodige maatregelen om de strafrechtelijke aanpak van psychisch geweld, zoals intieme terreur, te versterken. Als op termijn uit onderzoeken blijkt dat deze inspanningen onvoldoende effect hebben op de strafrechtelijke aanpak van psychisch geweld, wordt alsnog bekeken wat nog meer nodig is. Valente zal deze en de andere ontwikkelingen constructief-kritisch blijven volgen en is voor nu benieuwd naar de termijn waarop mogelijk wordt heroverwogen of deze aanpak voldoende is.
Oproep Valente
Valente roept het volgende Kabinet en leden van de Tweede Kamer op te bewaken dat femicide hoog op de politieke agenda blijft en om haar rol te blijven vervullen om de samenleving goed te informeren over femicide, middels gerichte campagnes.
Bij het voorbereiden voor de begroting voor de komende jaren en in het bijzonder de begrotingsbehandeling 2025 vragen wij daarom: doe concrete voorstellen voor de benodigde financiering op de begrotingen van de Ministeries van VWS, Justitie & Veiligheid en OCW om de ambities die uit dit plan spreken waar te maken.
Meer weten over dit onderwerp?
Lees hier ons recente interview met Barbara Godwaldt ‘Stel psychisch geweld expliciet strafbaar’
Lees meer over femicide en de inzet van Valente op dit onderwerp in onze dossierpagina.