Prinsjesdag 2024: geen echte koerswijzigingen
In het regeerprogramma en de Miljoenennota voor 2025 hebben we geen substantiële koerswijzigingen gelezen. Het nieuwe kabinet heeft een regeerprogramma op hoofdlijnen gepresenteerd. Belangrijke onderwerpen daarin zijn kostenbeheersing, krapte op de arbeidsmarkt en voldoende zorg en passende woningen voor ouderen. Het kabinet neemt ook enkele maatregelen om de bestaanszekerheid te versterken.
Opvallend is dat de geestelijke gezondheidzorg in het regeerprogramma geheel niet wordt genoemd. Het sociaal domein speelt beperkt een rol. Het kabinet noemt de hulp bij huiselijk geweld een enkele keer, vooral in relatie tot het domein van Justitie en Veiligheid. Dit geldt ook voor de aanpak van mensenhandel.
Positief is dat dakloosheid wordt genoemd in het hoofdstuk over Wonen en Volkshuisvesting. Het kabinet zet daarbij in op versterking van de regie op volkshuisvesting door de wetsvoorstellen van het vorige kabinet op korte termijn te gaan behandelen.
Voor wat betreft de zorg gaat het kabinet onderzoeken hoe zorgwetten samengevoegd kunnen worden. De wetten op langdurige zorg en maatschappelijke ondersteuning worden door het kabinet niet genoemd. Onbekend is of het kabinet de doordecentralisatie van beschermd wonen (Wmo2015) wil doorvoeren.
Het kabinet besteedt veel aandacht aan arbeidsmigratie. Arbeidsmigratie wil het kabinet beperken tot die migratie die echt meerwaarde heeft voor het land. De uitwassen en het misbruik van arbeidsmigranten wil het kabinet streng aanpakken.
Bij veel onderdelen valt op dat bestaand beleid wordt voortgezet. Bestaande budgetten in het sociaal domein blijven beschikbaar in 2025, met uitzondering van de specifieke uitkering voor opvang van ongedocumenteerde mensen. De komende periode gaat het kabinet aan de slag om plannen van aanpak te maken op diverse onderwerpen. Of daar ook middelen voor beschikbaar komen is onbekend.
Overzicht van verwachte wetgeving uit het regeerprogramma:
Bestaanszekerheid:
- Wetswijziging Awir t.b.v. aanpassing toeslagpartnerbegrip oplossing achterblijvers noodgedwongen elders verblijvende partner.
- Wetswijziging Awir t.b.v. niet meer terugvorderen toeslagen na met terugwerkende kracht aangepaste grondslag.
- Wetswijziging Awir t.b.v. verlenging aanvraagtermijn toeslagen.
- Wetgeving t.b.v. het verhogen en hervormen van de huurtoeslag.
- Wetgeving die volgt uit in algemene zin aangekondigde maatregelen op basis van het IBO schulden.
Wonen en Volkshuisvesting:
- Wetsvoorstel versterking regie volkshuisvesting; Afdwingbare woningbouwafspraken, meer betaalbaar/30% sociaal, versnellen procedures, doelgroepen.
- Regelingen voor financiële ondersteuning betaalbare woningen en geclusterde en zorggeschikte woningen.
- Wetswijziging t.b.v. het invoeren van het doelgroepencontract voor arbeidsmigranten.
- Wetswijziging t.b.v. het verbreden van de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (‘Rotterdamwet’).
Zorg:
- Bevriezing van het verplicht eigen risico op €385 voor de jaren 2025 en 2026: Wijziging Zorgverzekeringswet (voor het jaar 2026).
- Structurele verlaging van het verplicht eigen risico tot €165 met ingang van het jaar 2027: Wijziging Zorgverzekeringswet.
Nationale veiligheid:
- Wetsvoorstel Wet modernisering en uitbreiding strafbaarstelling mensenhandel.
- Aanpassing van de Wet tijdelijk huisverbod inzake de aanpak van eergerelateerd geweld.