Met ingang van 1 juli 2021 moeten alle rookruimtes gesloten worden. Er geldt dan geen uitzonderingssituatie meer voor de organisaties voor (vrouwen)opvang en beschermd wonen om ‘wachtruimten, kantines, recreatie- of soortgelijke ruimten’ uit te zonderen van het rookverbod (klik hier en hier als je meer wilt weten).

Op 21 september 2021 organiseerde Valente een kennissessie over dit thema. Verschillende professionals wisselden met elkaar uit over wat deze verandering betekent voor de praktijk. In dit artikel delen we de belangrijkste tips en tools

Uitkomsten kennissessie rookbeleid

Veel vragen van deelnemers betroffen het roken op de eigen kamer door bewoners. Het risico voor de veiligheid van de bewoner en de gezondheid van medewerkers die de woning of kamer bezoeken, stond daarbij centraal. Ook het aanspreken van collega’s en bewoners op rookgedrag roept vragen op. Moet het beleid altijd gericht zijn op stoppen met roken? Of gaat het ook om afspraken hoe om te gaan met roken? Wat te doen als er geen buitenruimte is en roken op straat overlast geeft volgens buurt en politie? Veel organisaties verkeren in de fase van ontwikkeling van beleid, zo bleek. Elske de Ronde van HVO-Querido zette in een heldere presentatie uiteen welke stappen de organisatie zet om rookbeleid en rookverbod uit te voeren. Valente zal knelpunten in uitvoerbaarheid en handhaving bespreken met landelijke gesprekspartners als VWS, VNG en de nationale politie.

10 tips om rookbeleid verder te brengen

1. Stel een of meerdere aandacht functionarissen aan binnen de organisatie. De aandachtfunctionaris denkt actief met cliënten, medewerkers en locaties mee en is op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en tools op het gebied van rookbeleid.
2. Stel een mijlpalenplanning op bv. in maand x is locatie x rookvrij.
3. Kijk wat er per doelgroep en locatie realistisch is. Er zullen groepen zijn waarvoor sommige stappen (nu nog niet) haalbaar zijn.
4. Faciliteer cliënten en medewerkers door bijvoorbeeld een stoppen met roken cursus aan te bieden, stoptober onder de aandacht te brengen en te begeleiden bij hulp via de zorgverzekering.
5. Maak het rookbeleid onderdeel van de overeenkomst, het begeleidingsplan en/of de leefregels.
6. Onderbouw de keuzes voor beleid vanuit brandveiligheid, een gezonde leef- en werkomgeving en bevordering van gezondheid.
7. Maak het onderwerp bespreekbaar met cliënten en medewerkers. Wie roken er? Wat zijn de verschillende visies? En wat hebben zij nodig?  
8. Communiceer en werk samen met partners in de buurt, zoals politie, wijkbewoners en GGD. Het kan zijn dat zij nog niet op de hoogte zijn van de nieuwe wetgeving of het nieuwe rookbeleid.
9. Maak tijdafspraken voor het roken in privé ruimte, bv 1 uur voor een begeleidingsafspraak niet meer roken op de kamer.
10. Wanneer er sprake is van een eigen buitenruimte, zoals een tuin, kunnen er in die buitenruimte zones worden afgesproken waar roken wel en niet is toegestaan.

Handige websites en tools

• E-learning “de rookvrije ggz” vanuit de GGZ Ecademy voor medewerkers van binnen de ggz en verslavingszorg, met een focus op zorgprofessionals.
• De website Rookvrije Zorg is ontwikkeld om praktische informatie te bieden aan zorginstellingen die rookvrij willen worden. Ze hebben o.a. een Toolkit Rookvrije Zorg die zorgprofessionals en -organisaties handvatten bied om een rookvrije werk- en behandelcultuur te realiseren.
• Leidraad Rookvrije Geestelijke Gezondheidszorg in de context van verplichte zorg.

Heb je opmerkingen, vragen of aanvullingen? Neem dan contact op met senior beleidsadviseur Rina Beers via rina.beers@valente.nl