Toezicht op beschermd wonen in 2020
In een brief aan de Tweede Kamer heeft minister Hugo de Jonge bericht dat onderzoek is uitgevoerd naar fraude en zorgverwaarlozing bij beschermd en begeleid wonen. Het beeld dat uit de signalen naar voren komt is schokkend. Er wordt misbruik gemaakt van kwetsbare mensen die afhankelijk en beïnvloedbaar zijn. Deze mensen moeten beschermd worden zegt de minister. Het rapport laat vooral zien dat beschermd of begeleid wonen en het persoonsgebonden budget een risicovolle combinatie kan zijn.
Gecombineerd thematisch toezicht beschermd wonen
Minister de Jonge heeft aangekondigd dat de IGJ (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd) zich in 2020 in samenwerking met gemeentelijke toezichthouders specifiek zal richten op instellingen voor beschermd wonen. De verantwoordelijkheid voor het toezicht op beschermd wonen instellingen in het kader van de Wmo 2015 blijft daarbij bij de gemeenten liggen. Het doel van het gecombineerde toezicht is om aan de hand van dit gezamenlijk thematisch toezicht kennis over en weer over te dragen, de samenwerking tussen beide toezichthouders te verstevigen en hiermee het Wmo-toezicht te versterken. Het volgende gaat in 2020 gebeuren. Een selectie van gemeenten wordt door de IGJ uitgenodigd deel te nemen aan gecombineerd toezicht. Gemeenten selecteren in samenspraak met de inspectie de locaties voor beschermd wonen die zij gaan onderzoeken, hierbij zal ook aandacht zijn voor aanbieders die op basis van een pgb ondersteuning bieden.
Daarnaast zal gekeken worden welke aanbieders onlangs nog bezocht zijn vanuit enerzijds het Wmo-toezicht en anderzijds de IGJ vanuit haar verantwoordelijkheid in het kader van het toezicht in de Wlz. Hierdoor kan de belasting voor aanbieders zo veel mogelijk geminimaliseerd worden. De criteria voor selectie van die locaties stellen gemeenten en IGJ in onderling overleg op. Aan de hand van het bestaande afsprakenkader en de draaiboeken wordt een plan van aanpak opgesteld voor de uitvoering van het onderzoek. Daarbij wordt gebruik gemaakt van het toetsingskader gebaseerd op de kaders die de lokale toezichthouders en de inspectie hebben voor de beoordeling van de kwaliteit en de veiligheid van de zorg. Hetzelfde geldt voor de onderzoeksinstrumenten.
Evaluatie gecombineerd toezicht gemeente en IGJ
Op basis van dit gecombineerd thematisch toezicht kan na afloop bepaald worden op welke facetten mogelijke extra ondersteuning nodig is om het Wmo-toezicht verder te versterken. De aard van de groep cliënten en de lokale context kunnen aanleiding zijn het kader en de instrumenten bij te stellen. Gemeenten en inspectie nemen ieder vanuit hun eigen verantwoordelijkheid de noodzakelijke maatregelen als de kwaliteit en/of de veiligheid niet op orde is, conform het afsprakenkader tussen Rijksinspectie(s) en gemeenten. De inspectie zal daarnaast een compacte rapportage verzorgen over het toezicht op locaties voor beschermd wonen.
Tenslotte is daarna ook een evaluatie voorzien om vast te stellen of de beoogde doelstellingen van dit gecombineerde thematisch toezicht zijn gehaald. Het verdient aanbeveling om met uw gemeenten te bespreken welke aanbieders en locaties zij willen voordragen voor onderzoek door de IGJ.