Uitdagingen en oplossingen in de ondersteuning
De Tussenvoorziening in Utrecht staat voor de uitdaging om het Normenkader kinderen in de maatschappelijke opvang volledig te implementeren. Dit gaat gepaard met zowel financiële knelpunten als creatieve oplossingen die gericht zijn op het verbeteren van de dienstverlening voor gezinnen en kinderen in de opvang.
Financiële knelpunten
Een van de grootste uitdagingen is de financiële situatie. Hoewel De Tussenvoorziening al jaren een vast bedrag ontvangt voor de begeleiding van kinderen, groeit het aantal kinderen in de opvang, waardoor het beschikbare budget niet altijd toereikend is. Met behulp van het Normenkader heeft De Tussenvoorziening beter inzicht gekregen in de aantallen kinderen en hun behoeften. Dit resulteert in concrete data, waarmee zij in gesprek kunnen gaan met gemeenten om extra budget per kind te verkrijgen. Het normenkader, vastgesteld door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, biedt bovendien een gemeenschappelijke taal waarmee ze ook met andere maatschappelijke opvangorganisaties afspraken kunnen maken.
Creatieve oplossingen
Om het Normenkader te implementeren zonder extra kosten, heeft De Tussenvoorziening innovatieve oplossingen bedacht. Zo is er gewerkt met MBO-opgeleide gezinsondersteuners die praktische taken op zich nemen, zodat meer middelen beschikbaar zijn voor de inzet van een gedragswetenschapper Kind. Een concreet voorbeeld hiervan is Elske te Raa, die in opleiding was als gedragswetenschapper Kind. Door haar te behouden binnen de organisatie, kon De Tussenvoorziening de dienstverlening voor gezinnen en kinderen aanzienlijk verbeteren.
De rol van de gedragswetenschapper
De gedragswetenschapper speelt een sleutelrol in het versterken van de stem van het kind. Elske merkt op dat gezinnen baat hebben bij praktische en eenvoudige handvatten. “De verantwoordelijkheid voelt gedeeld; we kijken samen naar de veiligheid en de behoeften van het gezin. Gezinnen ervaren dat ze niet alleen staan,” aldus Elske. Ook voor de gezinsbegeleiders biedt de toevoeging van een gedragswetenschapper belangrijke voordelen. Zij kunnen zich meer richten op de ondersteuning van ouders, terwijl de gedragswetenschapper specifiek naar de behoeften van de kinderen kijkt.
Verhuisbewegingen beperken
Een belangrijk aspect van het Normenkader is het streven om verhuisbewegingen van gezinnen te minimaliseren. In de praktijk blijkt dit lastig door de krapte op de woningmarkt. Daarom heeft De Tussenvoorziening een omslag gemaakt naar het principe Eerst een Thuis. Dit houdt in dat gezinnen al in een vroeg stadium betrokken worden bij de aanvraag voor een woning. Door deze verandering hoeft de huisvesting niet meer pas aan het eind van een traject geregeld te worden. Deze aanpak is cruciaal, omdat frequente verhuizingen schadelijk zijn voor de ontwikkeling van kinderen.
Een bedrijfseconomische verandering
Het principe Eerst een Thuis vraagt om een verandering in de manier waarop processen binnen de opvangorganisaties worden ingericht. Hoewel dit een uitdaging is, benadrukt De Tussenvoorziening dat dit essentieel is voor het welzijn van de kinderen. “Het is simpelweg niet goed voor kinderen om meerdere keren te moeten verhuizen, vooral niet door de omstandigheden van hun ouders,” aldus Nathalia Vaivodina, manager bij De Tussenvoorziening.
Volgende publicatie in de reeks
In het derde artikel van deze reeks staan samenwerking en toegankelijkheid van hulp centraal. We vertellen hoe een klantreis binnen de maatschappelijke opvang eruitziet en hoe organisaties zoals De Tussenvoorziening samenwerken met partijen zoals Spoor030, KOOS en Buurtteams om gezinnen en kinderen optimaal te ondersteunen. Ook kijken we naar de impact van de gedragswetenschapper Kind en hoe verbeterde toegang tot specialistische hulp het verschil maakt.
Lees ook het eerste artikel uit deze serie: De Tussenvoorziening Utrecht: pilot voor kinderen in de maatschappelijke opvang
Normenkader kinderen in de maatschappelijke opvang
Kinderen in de maatschappelijke opvang hebben individuele en bijzondere ondersteuning nodig om te herstellen van de stressvolle ervaringen die zij meemaken. Daarom hebben het ministerie van VWS, de VNG en brancheorganisatie Valente in 2023 een eenvoudig en praktisch hanteerbaar normenkader laten ontwikkelen. Het normenkader biedt een goed uitgangspunt voor overleg en afstemming tussen zorgaanbieders en gemeenten en helpt opvangorganisaties om snel stappen te zetten in de zorg voor deze kinderen. Het kader is opgebouwd uit 11 praktische richtlijnen met aandacht voor het kind bij de start van de opvang, kwaliteit, veiligheid, deskundigheid, een integrale aanpak en goede samenwerking in de keten.
Bij De Tussenvoorziening in Utrecht wordt het normenkader inmiddels actief toegepast. Nathalia Vaivodina (manager), Lies Schenk (beleidsadviseur) en Elske te Raa (gedragswetenschapper Kind) vertellen tijdens een interview met Malou Deenen, besturingsadviseur van Traverse en Liselore Zandvliet, communicatieadviseur van de VNG over hun ervaringen. Nathalia en Lies waren in 2021 al betrokken bij de ontwikkeling van het normenkader en werken nu aan de implementatie binnen De Tussenvoorziening. Elske is sinds februari 2023 in haar nieuwe rol actief, een functie die specifiek is ontstaan om aan het normenkader te voldoen. Daarvoor was zij 8 jaar gezinsbegeleider en geeft zij Veerkrachttrainingen.
Dankzij het normenkader krijgt de zorg voor kinderen een duidelijke richting en wordt gezorgd voor betere ondersteuning van deze kwetsbare doelgroep.