Overzicht landelijke akkoorden, bewegingen en kwaliteit

Momenteel werken diverse partijen, waaronder Valente, samen aan de ontwikkeling van een nieuw kwaliteitskader voor de langdurige ggz. Met de langdurige ggz bedoelen we de specialistische ggz (curatieve zorg) en de maatschappelijke ggz (woonzorg). In dit kwaliteitskader staat wat de uitgangspunten zijn voor goede langdurige ggz-zorg en wat cliënten en hun naasten mogen verwachten. Daarnaast biedt het kader handvatten voor zorgverleners en zorgorganisaties om samen de kwaliteit te verbeteren en het lerend vermogen te versterken. Het zorgt voor een kader voor extern toezicht en voor inkoop en contracteren van zorg.

Actuele status: het kader is opgenomen in het register van Zorginstituut Nederland.

Sectoren: BW (woonzorg cliënten met een ggz wlz indicatie).

Formele eisen die worden gesteld per 2021 ((ZN)  Bijeenkomst aanscherping kwaliteitskader OCO (zn.nl)33333

Meer informatie: Mijlpaal: Kwaliteitskader woonzorg in de langdurige ggz deze maand ingediend bij Zorginstituut – Vereniging Valente

Implementatie: actief v.a. juli 2024

• 1 juli 2024: kwaliteitskader gaat in
• Juli 2024 t/m juli 2027: implementatie kwaliteitskader
• Juli 2027: evaluatie kwaliteitskader en eventueel bijstelling van afspraken voor implementatie en beheer
• Hierna elke drie jaar evaluatie

Het kader is hier te vinden: Kwaliteitskader woonzorg in de langdurige ggz | Zorginzicht

Kwaliteitskader forensische zorg: is geborgd en geïmplementeerd.

Met ingang van 1 oktober 2022 is het KKFZ gedeponeerd bij het Zorginsituut Nederland en daarmee in werking getreden. Het is de bedoeling dat alle partijen in de forensische sector eind 2028 volledig werkt volgens het kader.

Dit kader is momenteel nog niet normerend, maar zegt welke kwaliteit partijen willen leveren en wat ze in 2028 aan kwaliteit bereikt willen hebben. Dit kwaliteitskader kent een implementatieplanning. Vanaf eind 2028 zal de gehele forensische sector werken volgens dit kader en daarmee wordt het normerend. Een organisatie die uiteindelijk niet (volledig) voldoet aan het kader zal geen contract meer krijgen voor het leveren van forensische zorg in 2028.

Status: gedeponeerd bij het  Zorginstituut Nederland (sinds 2022).

Implementatie: actief. Bekijk de implementatieplanning.

Meer informatie

Document 2016

Het doel van de kwaliteitsaanpak is het formuleren van basiskwaliteitseisen voor Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang en kwaliteitseisen voor specifieke doelgroepen en voorzieningen. Dit document bevat de ontwikkelde basis kwaliteitseisen alsmede de kwaliteitseisen voor specifieke doelgroepen en voorzieningen.

Opdrachtgever: VNG en veldpartijen zijn betrokken bij de totstandkoming.

Status: geen wettelijk kader, maar een vrijblijvende handreiking.

Gemeenten kunnen deze gebruikten bij toezicht (als referentiekader) en bij inkoop.

Gemeenten gebruiken dit als basisset kwaliteitseisen.

Gemeente als toezichthouder (veelal niet als enige partij denk ook aan IGZ/ IJZ).

 Slachtoffers van huiselijk geweld kunnen in Nederland op verschillende plekken hulp vragen. Vaak is ambulante hulp voldoende, maar als sprake is van een dermate onveilige situatie dat de cliënt (tijdelijk) niet thuis kan blijven, dan is residentiële opvang nodig in de eigen regio. Als de situatie zo onveilig is dat de cliënt niet in de eigen gemeente/regio kan verblijven, dan heeft de cliënt recht op hulp en opvang in een andere regio. We noemen dit een bovenregionale plaatsing. 

Beleidskader bovenregionale plaatsing in de vrouwenopvang

Is opgesteld ten behoeve van kwaliteitstoezicht en is een nadere uitwerking van de kwaliteitseisen van de WMO. Is een uitwerking van wettelijke kwaliteitseisen (WMO).

Wordt gebruikt om naleving van kwaliteit bij de aanbieder te checken.

Relevant voor: beschermd wonen en opvang.

NB een individuele gemeente kan hier op aanvullende eisen stellen.

NB er komt een update.

Toetsingskader is hier te vinden

Toetsingskader om de kwaliteit van de zorg voor mensen met een chronische psychische aandoening te toetsen. Het gaat daarbij om de zorg tussen de specialistische-ggz (vooral de FACT-teams ), de basis-ggz  en de huisarts/ praktijkondersteuner (poh-ggz).

Meer informatie

Relevant voor: ambulante ggz

De inspecteurs toetsen of de uitvoering van de zorg door de zorgaanbieder hieraan voldoet. Als er aanleiding voor is, neemt de inspectie ook andere wettelijke en veldnormen mee in haar toezicht.

Maatschappelijke opvang organisaties gebruiken het normenkader om kwaliteitsverbeteringen te realiseren in de opvang en begeleiding van kinderen. Kinderen hebben een eigenstandige cliëntpositie in het normenkader.

Meer informatie

Het rapport Normenkader Kinderen in de Maatschappelijke Opvang is gepubliceerd op de website voor Jeugd & Gezin.

In het rapport worden ook goede voorbeelden beschreven.

Kan door gemeenten als inspiratiedocument worden gebruikt.

Opdrachtgever voor het normenkader kinderen in de maatschappelijke opvang zijn VWS, Valente en VNG  gezamenlijk.

Hoe zorg en sociaal domein  kunnen bouwen aan samenhang, kwaliteit en innovatie. Dit instrument helpt regio’s, organisaties en teams met het vormgeven van samenhang, kwaliteit en innovatie rondom zorg en ondersteuning voor mensen met complexe ggz-problemen. Dit door ZonMw gefinancierde project draagt bij aan de implementatie van de Meerjarenagenda Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang en sluit tevens naadloos aan bij de opgaven zoals genoemd in het Integraal Zorgakkoord. Het Kompas is een initiatief van Kenniscentrum Phrenos, Mind, Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Zorgverzekeraars Nederland.

Onderzoeksverantwoording: Het Kompas vormt een bundeling van kwaliteitseisen, richtlijnen en standaarden voor goede zorg,

Status: Geen wettelijk kader, meer wegwijs maken in…

Relevant voor: Beschermd wonen en Maatschappelijke Opvang

Uitgever: kenniscentrum Phrenos

In de zorgstandaarden vind je algemene aanbevelingen voor het voorkomen, herkennen, diagnosticeren en behandelen van psychische klachten en stoornissen. Ze zijn gebaseerd op wetenschappelijke kennis én ervaringen van patiënten en professionals. Een algemene visie op zorg vormt het uitgangspunt van alle standaarden op deze site. De zorgstandaarden vormen samen met o.a. beroepscodes en wetgeving de professionele standaard. Ze bieden een gedegen basis voor gezamenlijke besluitvorming en optimale zorg.

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd baseert zich in haar toezicht onder andere op de zorgstandaarden die op GGZ Standaarden zijn gepubliceerd (Akwa ggz)

Relevant voor BW&B, ook bruikbaar voor andere sectoren. Is vanuit de ggz ontwikkeld.

Eigenaarschap: Akwa ggz (in samenwerking met veldpartijen).

zie vooral

• ZS herstelondersteuning
• ZS KOPP/ KOV ook voor professionals in het sociale domein
• ZS EPA
• ZS leefstijl en EPA
• ZS destigmatisering
• ZS naasten

In de sectoren BW&B en MO bleek behoefte aan een kwaliteitsstandaard voor professionals in herstelondersteunende zorg. Deze kwaliteitsstandaard is een aanvulling op al bestaande stukken en is specifiek toegespitst op het werk van professionals in de sectoren BW&B en MO.

Herstelondersteunende zorg definiëren we in deze kwaliteitsstandaard als alle ondersteuning geleverd door professionele hulpverleners gericht op het bevorderen van het unieke herstelproces van een persoon. Deze kwaliteitsstandaard biedt houvast voor alle professionals die dagelijks deze zorg leveren, al dan niet als ervaringsdeskundige, en beschrijft de professional en zijn bijdrage aan het herstelondersteunend leefklimaat van de cliënt.

Status: inmiddels is deze kwaliteitsstandaard gereed. Meer informatie

Implementatieplan en onderhoudsplan beschikbaar (Valente)

Status: verschillende Valente leden zijn inmiddels gestart met de implementatie.

Relevant voor: alle sectoren.

In 2020 is gestart met het project KvE. De aanleiding voor dit project was het bestuurlijk akkoord ‘Geestelijke gezondheidszorg 2019 t/m 2022’. Hierin spreken partijen de overtuiging uit dat de inzet van ervaringsdeskundigen een noodzakelijke bijdrage levert aan de juiste zorg op de juiste plek. De toegenomen waardering van ervaringsdeskundigheid vraagt om de ontwikkeling van een kwaliteitssysteem. Een systeem dat de kwaliteit van de inzet van ervaringsdeskundigen regelt, borgt, bewaakt en verbetert en dat tevens ontwikkelmogelijkheden biedt voor beroepsbeoefenaars en het vak verder helpt (Bron: Vereniging van Ervaringsdeskundigen).

Om het doel te bereiken is het project opgedeeld in vier deelprojecten die uiteindelijk hebben geresulteerd in:

1. Een inventarisatie van de huidige stand van zaken;
2. Het opstellen van een kwaliteitsstandaard;
3. Het uitbreiden, stroomlijnen en inhoudelijk toetsen van opleidingen;
4. Het ontwikkelen van kwaliteitsregistratie, beroepscode en een dynamische kennisbank.

De resultaten zijn onder andere: een beroepsstandaard, een register, een generieke module ervaringsdeskundigheid en landelijke leerplannen van MBO-2 tot HBO masterniveau.

Informatie over het kwaliteitssysteem: KvE A5 infosheet Algemeen.indd (vved.org)

Introductie – Ervaringsdeskundigheid | GGZ Standaarden

Relevant voor: Ggz/verslavingszorg maar ook toepasbaar voor het sociale domein

Beheer: Deze zorgstandaard wordt beheerd door de Vereniging van Ervaringsdeskundigen, het Trimbos-instituut en Kenniscentrum Phrenos.

Status: Geautoriseerd door diverse veldpartijen.

Onderwijs
Leerplan beschikbaar (2022) en beroepscompetentieprofiel. Documenten beschikbaar via Vereniging van Ervaringsdeskundigen KvE – Vereniging van Ervaringsdeskundigen (vved.org)

Beroepscode ervaringsdeskundige: Beroepscode-28-12.pdf (vved.org)

Het certificaat van HKZ (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector) staat voor duurzame kwaliteitsverbetering in zorg en welzijn. Met het HKZ-certificaat laat jij met jouw organisatie, praktijk of onderneming zien dat jij serieus werk maakt van kwaliteit van zorg. Daarnaast voldoe je aan de eisen die gesteld worden door jouw klanten, andere professionals en jouw stakeholders.

Met het HKZ-certificaat zijn de zaken intern goed op orde, staat de klant centraal en wordt voortdurend de zorg- en dienstverlening verbeterd (Bron: HKZ).

HKZ wordt in veel (zorg)organisaties toegepast.

De toetsing van HKZ is op basis van de NEN/ ISO normen.

Zorgorganisaties met een actueel HKZ certificaat worden opgenomen in een register.

HKZ is gekoppeld aan het kwaliteitsmanagementsysteem.

Er vindt ook toetsing op basis van ISO 9001 plaats (zonder HKZ) en ook steeds meer organisaties zetten andere vormen in zoals waarderende audit (appreciative inquiry).

HKZ 139 – Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening – Onderdeel Maatschappelijke Opvang & Vrouwenopvang – HKZ

De HKZ norm voor Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening bestaat uit verschillende onderdelen, waarvan het onderdeel Maatschappelijke Opvang en Vrouwenopvang er een is. Het certificaat, op basis van deze norm, kan worden aangevraagd voor zowel elke afzonderlijke opvangvorm als voor meerdere opvangvormen tegelijk.

De website vermeld precies voor welke onderdelen MO en VO dit relevant is.

Er vindt toetsing plaats.

Organisaties kunnen zich laten certificeren.

Tijdsgebonden organisaties worden steeds opnieuw getoetst en certificaat wordt verlengd.

HKZ 139:2015 nl (nen.nl) (2015)

Vallende onder HKZ ggz (129) Of HKZ kleine organisatie, dit is een aparte HKZ (niet sectorspecifiek)

Deze HKZ-norm is van toepassing op het kwaliteitsmanagementsysteem van organisaties in Zorg & Welzijn, die behandeling/begeleiding/zorg- en/of dienstverlening aanbieden, ongeacht het type financiering, de organisatievorm de omvang of het type activiteiten die worden uitgevoerd.

Zorg en welzijn O.a. begeleiding.

HKZ 165 – Zorg & Welzijn – HKZ

Vermelde norm: NEN-EN 15224 (2017)

Voor forensisch geen specifieke HKZ,  genoemd wordt:

• HKZ 129 – Geestelijke gezondheidszorg

Keurmerkinstituut

Overzicht HKZ-normen

Nieuws rondom HKZ

Dit keurmerk is een initiatief van het landelijk netwerk Vrouwenopvang (LNVO), met als doel een duidelijke rol in te nemen in de inkoop- dan wel kwaliteitsafspraken van gemeenten en de Vrouwenopvang. De praktijk is dat gemeenten over het algemeen geen eisen stellen aan VO’s voor het toepassen van het keurmerk. Het kan zijn dat (enkele) gemeenten bepaalde normen afspreken in inkoopafspraken met de VO. Het keurmerk is bij nagenoeg alle VO’s en gemeenten gespreksonderwerp als het gaat om kwaliteitsontwikkeling.

Er is een onderzoek (2020) beschikbaar die dit laat zien: https://jeugdmonitor.cbs.nl/publicatie/onderzoeksrapport-kinderen-in-de-opvang.
Deze gaat enkel in op de normen die te maken hebben met kinderen (dat is een deel van het keurmerk).

In het keurmerk zijn twee normenkaders samengevoegd: het normenkader kinderen in de VO (2019) en het normenkader Veiligheid in het landelijk stelsel bij geweld in afhankelijkheidsrelaties (2018). 

De ontwikkeling van het keurmerk kwam in 2019 tot stand met breed draagvlak onder opvangorganisaties, Federatie Opvang (per 2020 opgegaan in Valente), de Vereniging Nederlandse Gemeenten en het ministerie van VWS. In 2024 zijn het normenkader en de handleiding geactualiseerd. Nagenoeg alle vrouwenopvang organisaties hebben dit keurmerk behaald.

De website over dit keurmerk: Keurmerk Vrouwenopvang

• Voor veel opvangorganisaties is het keurmerk een aanvulling op bestaande certificaten zoals ISO en HKZ.
• Het keurmerk is onlangs geactualiseerd Keurmerk Vrouwenopvang geactualiseerd – Vereniging Valente
• Het keurmerk is een normenkader.

Kwaliteitskaders en -standaarden bij inkoop jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning

Handreiking Kwaliteitskaders en -standaarden en praktijkvoorbeelden · Producten · Ketenbureau i-Sociaal Domein

Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg 2023-2028 (zorginzicht.nl)

Zorgtoewijzing van Zorgverzekeraars Nederland Document

Informatie: Voorschrift_Zorgtoewijzing_2024_schoen_versie_231130 (zn.nl)

Laatste versie juni 2024
Publicatie gewijzigd inkoopbeleid Wlz voor 2024 en 2025 – Zilveren Kruis Zorgkantoor

Generiek Kompas ouderenzorg

Informatie over e-health in het sociale domein: E-health in het sociaal domein | VNG

Op 1 januari 2022 is de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) in werking getreden. Deze wet vervangt de Wet toelating zorginstellingen (WTZi). Er zijn nieuwe toetredingsregels voor zorg- en jeugdhulpaanbieders met onder andere een meldplicht en een vergunningstelsel.

Het systeem van de Wtza-vergunning vervangt het systeem van de WTZi-toelating. Deze vergunning legt meer nadruk op de kwaliteit van zorg en kent geen automatisch toegelaten instellingen meer. Daarbij zijn er meer weigerings- en intrekkingsgronden aan de vergunning verbonden.

Meer informatie CIBG: Home | Toetreding zorgaanbieders

Relevant voor langdurige zorg, o.a. ggz.

Na 1 juni 2024 is er meer rondom zorginkoop duidelijk, dan wordt er nieuws over deze toolkit verwacht.

Meer informatie Nza: Passende zorg | Nederlandse Zorgautoriteit (nza.nl)

Het inspiratiedocument is opgesteld met en voor de organisaties die dagelijks in touw zijn met het ondersteunen van kwetsbare mensen. Er zijn immers zoveel mooie initiatieven in de praktijk zonder dat het breed bekend is.

Een overzicht van Valente voor leden met ook voorbeelden van leden: Inspiratiedocument Werken aan Participatie – Vereniging Valente

Deze e-academy heeft verschillende (geaccrediteerde) modules.

GGZ Ecademy is een coöperatieve vereniging van instellingen, scholen en andere opleiders die samenwerken en kennis delen op het gebied van (online) scholing in de ggz. De vereniging heeft ruim 90 leden uit de basis- en specialistische ggz, kinder- en jeugdpsychiatrie, verslavingszorg, forensische zorg, begeleid wonen, maatschappelijke opvang, jeugdzorg en het onderwijs. Die leden gebruiken leerproducten en leertechnologie van GGZ Ecademy en krijgen ondersteuning bij de scholing van hun medewerkers en studenten

Meer informatie

Sectoren: ggz, forensisch, BW, opvang, verslaving

Voorwaarden lidmaatschap: lid zijn van Valente (of forensisch of NL ggz).