Veelgestelde vragen over armoede & schulden

Iedere volwassene heeft een eigen betaalrekening nodig om mee te kunnen doen in de maatschappij. Alle volwassenen in Nederland hebben ook recht op een basisbankrekening om deel te kunnen nemen aan het betalingsverkeer. Een bank mag een aanvraag voor een basisbetaalrekening alleen weigeren zodra er sprake is van een wettelijke weigeringsgrond. Dat is het geval wanneer:

• de aanvrager al een rekening bij een andere bank heeft lopen,
• de aanvrager in de afgelopen acht jaar onherroepelijk is veroordeeld voor een financieel misdrijf,
• of een bankrekening in de afgelopen twee jaar is opgezegd vanwege strafbare feiten.

Indien een (schuld)hulpverlener betrokken is, kan een klant waarop wettelijke weigeringsgronden van toepassing zijn (meestal!) wel aanspraak maken op een basisbankrekening (oftewel een convenantrekening).

Convenant Basisbankrekening

Klanten op wie een of meer wettelijke weigerings- of opzeggingsgronden voor een (basis)betaalrekening van toepassing zijn kunnen middels het Convenant basisbankrekening toch een rekening openen. Denk hierbij aan klanten die bijvoorbeeld zijn veroordeeld voor – of worden verdacht van – een financieel delict. Dit kan alleen wanneer ze worden bijgestaan door een in het convenant erkende hulpverleningsinstantie. Alle leden van Valente en de NVVK vallen bijvoorbeeld onder deze definitie.

Conclusie: Je kunt je cliënt helpen met het aanvragen van een convenant basisbankrekening. De aanvraag voor een convenant rekening moet ingediend worden bij de laatste bank waar de klant bij gebankierd heeft. Meer informatie is te vinden op www.basisbankrekening.nl

Een basisbetaalrekening óf een convenant-rekening kan alléén aangevraagd worden als de klant géén rekening meer heeft. Dit is wettelijk bepaald. Als er sprake is van een geblokkeerde rekening moet de klant eerst zelf in contact treden met de bank om te kijken of – en zo ja hoe – dit verholpen kan worden.

Het is afhankelijk van het soort registratie welke procedure doorlopen dient te worden.

Registratie in het Intern Verwijzingsregister (IVR)

Wanneer de klant een registratie in het Intern Verwijzingsregister (IVR) heeft, gaat de bank die de rekening opgezegd heeft (en deze registratie geplaatst heeft) ervan uit dat een aanvraag van een reguliere bankrekening elders (grote) kans van slagen heeft. Een aanvraag voor een basisbetaalrekening óf een convenant-rekening, wordt daarom bij een IVR vaak afgewezen, soms vergezeld van het verzoek om twee of drie schriftelijke afwijzingen van een reguliere bankrekening bij andere banken. Levert de cliënt die afwijzingen aan, dan wordt de aanvraag alsnog gehonoreerd.

Tip: laat de cliënt dus eerst een basisbetaalrekening aanvragen bij een ándere bank dan waar de klant eerder bankierde! Pas als dat niet lukt, moet je terug naar de ‘laatste’ bank voor een basisbankrekening/convenant-rekening.

Let op: vraag géén convenantrekening aan bij andere banken. Deze aanvraag wordt sowieso afgewezen vanwege de ‘laatste bank’ afspraak!

Registratie in het Extern Verwijzigingsregister (EVR)

Als de klant in het EVR (Extern Verwijzigingsregister) is opgenomen kan een beroep gedaan worden op de Convenant Basisbanrekening. Als een cliënt lange tijd zónder bankrekening geleefd heeft, is het aan te raden dit toe te lichten in de aanvraag, om twijfel over ‘laatste bank’ bij voorbaat weg te nemen. Hield de cliënt zijn/haar laatste (en inmiddels opgeheven) betaalrekening aan bij een bank die niet is aangesloten bij het Convenant Basisbankrekening? Dan kunt je alsnog terecht bij één van de banken die wél aan het convenant deelnemen. Vermeld bij de aanvraag dan nadrukkelijk bij welke bank de klant de laatste betaalrekening aanhield. De aangesloten banken zijn: ING Bank, Rabobank, ABN AMRO Bank, SNS Bank en Triodos Bank.

Aandachtspunten

Aanvullende eisen zoals budgetbeheer en bewijs van inkomen bij aanvraag mogen alleen gesteld worden als er sprake is van een wettelijke weigeringsgrond. Als er geen wettelijke weigeringsgrond is, zijn banken verplicht om een basisbetaalrekening te verstrekken o.b.v. de Wft zónder aanvullende eisen

Steeds meer cliënten komen in de problemen met de energierekening. Ook bij cliënten die uitstromen en een nieuw contract af moeten sluiten zien we dat de maandbedragen steeds vaker niet in het budget passen.

1. (Nieuw) energiecontract

Maak voor uitstroom opvang/BW een budgetplan en bereken alvast de hoogte van het toekomstige termijnbedrag. Dit kan bijvoorbeeld bij vergelijkingssites. Sommige leveranciers vragen een borg bij nieuwe contracten, maar niet allemaal. De energieleverancier mag geen borg vragen wanneer je verplicht bent om specifiek bij die leverancier een contract af te sluiten. 

Bij lopende contracten: kijk goed na wanneer het vaste contract afloopt en check het maandelijkse gebruik met het termijnbedrag.

2. Energietoeslag

De energietoeslag van ongeveer € 1.300 kan aangevraagd worden bij de gemeente. Of de client recht heeft op de energietoeslag hangt af van het inkomen. Heeft de client een bijstandsuitkering, IOAW-, IOAZ- of Bbz-uitkering, dan krijgt hij de toeslag automatisch. Let op: sommige cliënten die (nog) niet zelfstandig wonen hebben toch de energietoeslag ontvangen. Het is dan van belang om te proberen de toeslag te reserveren voor de toekomstige energierekening.  

3. Prijsplafond

Vanaf 1 januari 2023 geldt een prijsplafond op energie voor alle huishoudens en kleinverbruikers. Voor het energieverbruik boven het plafond betalen huishoudens en andere kleinverbruikers het tarief zoals opgenomen in het energiecontract.

4. Bijzondere bijstand

Wanneer de energiecompensatie onvoldoende is om de gestegen energieprijzen te kunnen voldoen of wanneer de client niet in aanmerking komt voor de energiecompensatie kan er mogelijk aanspraak gemaakt worden op bijzondere bijstand. Informatie hierover is verkrijgbaar bij de gemeente waar de client woonachtig is.

5. Bezuinigen

Radiatorfolie
Een radiator tegen een buitenmuur verliest veel warmte. Met de radiatorfolie houdt u dit tegen. De ruimte blijft zo warmer.

Ledlampen
Een ledlamp verbruikt 80% minder stroom dan een oude halogeenlamp.

Zuinige douchekop
Je bespaart 25 tot 35% water en energie met deze zuinige douchekop.

Aan-uitstekkerdoos
Apparaten op stand-by kosten veel stroom. Met de aan-uitstekkerdoos zet u alle apparaten in 1 keer uit.

Tochtstrip raam
Met een tochtstrip komt er geen tocht meer door de kieren bij het raam. Zo heb je een warmer huis en lagere energiekosten.

Tochtstrip binnendeuren
Onder binnendeuren kan het flink tochten. Vooral tussen de gang en de woonkamer. Met deze tochtstrip blijft uw woonkamer warmer.

Isolatie
Kijk ook wat de lokale opties zijn om je huis beter te isoleren. Sommige gemeentes hebben teams die hierbij kunnen ondersteunen, zoals de Fixbrigade in regio Amsterdam. Maar ook zijn er initiatieven als een energiecoach of is er een mogelijkheid om een energie bezuinigingspakket aan te vragen. 

Thermostaat
Zet de thermostaat iedere week een graad lager in huis. Zodat je went aan dat het in huis minder warm is.  Wanneer je niet thuis bent de thermostaat lager zetten. En ’s avonds de kachel een uur voordat je naar bed gaat lager zetten. 

Handige sites met energie tips:

Woonbewust: 12 tips om snel en goedkoop energie te besparen.
Milieu centraal: Energie besparen.
Woonbron: antwoord op veel gestelde vragen over energie.